En yakın hayvan dostlarımızdan olan köpekler, kimi zaman insanlar gibi rahatsızlanabilir ve insan dostlarının yardımına ihtiyaç duyabilir. Böyle durumlarda konuşmadan rahatsızlıklarını size anlatmaya çalışırlar. Onlarda en fazla göreceğiniz sorunlardan biri de kulak enfeksiyonudur.
Köpekte kulak enfeksiyonu, bazı davranış farklılıkları ve fiziksel belirtilerle kendini gösterir. Köpeğinizin sürekli başını salladığını, kulağına patisini götürdüğünü, başının bir tarafa devamlı eğik olduğunu, huysuz davrandığını, kulak çevresine dokunulduğunda aşırı tepki gösterdiğini görürseniz kulak enfeksiyonunu size davranışlarıyla anlatmaya çalışıyor olabilir. Bunların yanı sıra kulaklarında siyah-kahverengiye varan koyu bir sıvı akıntı, kötü koku, kulak çevresinde şişme ve kızarıklık, ateş, ishal gibi fiziksel belirtiler de köpekte kulak enfeksiyonuna işaret edebilir.
İltihap dış kulak yolunda ya da iç ve orta kulak yolunda oluşabilir. Dış kulak yolu daha kolay tedaviyle çözülebilir, dışarıdan kendini kızarıklıkla hemen belli eden iltihaplardır. Ancak iç ve orta kulak iltihabı daha ağrılı ve akıntılarla, kötü kokularla kendini belli eder. Burada gelişen iltihaplanmalar köpeğiniz için oldukça ağrılı olabilir.
“Otitis eksterna” olarak adlandırılan köpekte dış kulak enfeksiyonu gibi rahatsız edici bir sorun olmadan önce alabileceğiniz önlemler vardır. Bu akıntıların en önemli kaynağı bahar aylarında dışarıda geçirilen vakitlerden sonra köpeklerin kulağında kalan otlardır. Yabancı cismin kulak yoluna girmesi, hormonal değişiklikler, hava almayan kulak yolu, alerjenler, tümörler de kulak yolunda enfeksiyona neden olabilir. Bazı köpeklerin düşük kulak yapısına sahip anatomisi ise kulağın hava almasına engel olarak köpekte kulak enfeksiyonuna neden olabilir.
Tüm bu nedenleri olmadan engellemenin en iyi yolu özellikle dışarıda vakit geçiren köpeğinizin kulağını eve gelince kontrol etmeniz, gerekli olursa temizlemenizdir. Hijyenik bir bakım enfeksiyonun ilk düşmanıdır.
Kulak Hematomu Nedir?
Hematom, yırtılmış kan damarı nedeniyle doku içerisinde kanama meydana geldikten sonra oluşan şişliktir. Kulak kapakçıkları içindeki hematomlar (kulak hematomları), kafa sallama hareketi kulak kapakçığı içindeki bir kan damarının yırtılmasına neden olduğunda meydana gelir. Kulak kapakçığı kanla kısmen veya tamamen şişebilir. Şişkinlik kulak kanalı deliği tıkanacak kadar büyük olabilir. Kulak kapakçığının ekstra ağırlığı rahatsız edici olabilir ve kulakların duruş biçiminde kalıcı bir değişikliğe neden olabilir. Bu durum köpeklerde daha yaygındır ancak kedilerde de görülebilir. Kulak kapakçığı bir su balonu gibi şekil değiştiren yapıda olacak ve sıvıyla dolu hissi uyandıracaktır.
Kulak Hematomu Neden Bir Sorundur?
Küçük bir hematom aslında çok sorun olmayabilir ve tedavi gerektirmeyebilir. Hematomun tedavi edilmesinin gerekli olduğu bazı durumlar vardır:
- Hematom kulak kanalı tıkanacak kadar büyüktür. Durum böyleyse, kulakta enfeksiyon değerlendirmesi yapılamaz, ayrıca, mevcut olan herhangi bir enfeksiyon da tedavi edilemez. Bu durumda, kulak kanalına erişim sağlamak için hematomun giderilmesi gerekir.
- Hematom, doğal iyileşmenin, kulak kanalını kalıcı olarak daraltacak şekilde yara izi bırakacağı bir konumdadır. Kalıcı olarak daralan kulak kanalı hastayı ömrü boyunca kulak enfeksiyonlarına eğilimli hale getirebilir. Bu özellikle kediler için bir sorun teşkil eder.
- Hayvanının ağır kulak kapakçığından katlanılamayacak derecede rahatsız olduğu durumlar.
- Hematom tedavisinden sonra kulak kapakçığının dik durma yeteneğini en üst seviyeye çıkarmanın veya estetik nedenlerle kulak kapakçığında büyük yara izini önlemenin amaçlandığı durumlar
Tedavi Etmek İçin Ne Yapılır?
Muhtemelen kulak hematomlarının tedavisinin veterinerlerinin sayısı kadar çok yöntemi vardır. Aşağıdakiler yaygın olarak gerçekleştirilen bazı işlemlerdir:
Aspirasyon - Bu işlem hematomdan sıvı içeriği almak için basit bir şekilde şırınga kullanımını içerir. Buradaki sorun sıvı temizlendikten sonra geride bir boşluk kalmasıdır ve bu boşluk sonrasında kolaylıkla daha fazla sıvı ile dolar, bu nedenle sadece geçici sonuçlar elde edilir. Aspirasyon yönteminin faydaları pahalı olmaması ve gerçekleştirilmesinin diğer yöntemlere kıyasla daha kolay olmasıdır ancak dezavantajları enfeksiyona neden olabilmesi ve birden fazla müdahale gerektirebilmesidir. Hematom içindeki pıhtılaşma halihazırda iyi organize olmuşsa ve yara izi oluşturmak üzereyse, çekilecek kadar çok sıvı kalmamış olabilir ve bu teknik hiçbir işe yaramayabilir. Genellikle diğer yöntemler kullanılır.
Pie-Crusting Dikişler
IMAGE Burada cerrahi olarak kulak kapakçığına bir insizyon (kesit) yapılmıştır. Hematomdan sıvı ve kan pıhtıları alınmıştır. Hematomun sıvı ile yeniden dolmasını engellemek için, kulak kıkırdağı alınarak veya alınmadan, hematom alanına dikey veya yatay olarak birden fazla dikiş atılır. Bazen bandajlar ameliyat sonrası uygulanırken bazen uygulanmamaktadır. Dikişler genellikle yeniden dolma meydana gelmeyecek şekilde yara izinin iyi şekilde oluşması için 3 hafta süresince tutulur. Kulak kapakçığı özellikle sıvının yeniden dolabileceği tüm alanları kapatmak için dikilir.
Meme Ucu Kanülü Yerleştirme veya Penrose Dreni Yerleştirme
Meme ucu kanülü büyükbaş hayvanlardaki meme iltihaplanmasının tedavisinde kullanılan küçük bir alettir. Sütün veya iltihaplı akıntının drenajına izin vermek için memenin ağzına yerleştirilebilir. Meme ucu kanülleri ayrıca kulak kapakçığı aleti alabilecek kadar büyükse bir köpeğin kulak hematomuna da cerrahi olarak yerleştirilebilir. Hematomdan sıvı tahliye edilir ve sonraki birkaç hafta boyunca iyileşmesi beklenir. Bu yöntem genellikle başarılı olur ancak köpeğin birkaç hafta boyunca kulak kapakçığına takılmış bir "aleti" kabul etmesini gerektirir.
Eşzamanlı Kulak Enfeksiyonu Varsa Ne Yapılalı?
Genellikle bir köpeğin kafasının sallamasının bir nedeni vardır: kulak enfeksiyonu. Bu, kulak enfeksiyonunun hematom ile birlikte tedavi edilmesi gerektiği anlamına gelir. Kulağın temizlenmesi, akıntının mikroskobik incelemesi ve ilaç tedavisi gerekecektir. Bazen kulak sallaması nedensizdir ve altında yatan bir enfeksiyon yoktur ancak kişi kulak enfeksiyonu ile birlikte buna bağlı hematomun tedavisinin masrafına ve sıkıntısına hazır olmalıdır.
Kendi Haline Bırakırsak Ne Olur?
Kendi haline bırakılırsa, bir kulak hematomu kendi kendine iyileşecektir. Sıvı vücuda tekrar geri emilecek ve kulak kapakçığı tekrar şişmeyecektir. Sorun bu sürece bağlantılı olarak çok fazla yara izi oluşması ve kulağın genellikle sonrasında estetik olarak hoş görünmeyecek olmasıdır (yani "karnabahar" kulak halini alacaktır). Büyük bir hematomun iyileşmesi birkaç ay sürebilir ki bu süre hayvan için rahatsız edici olabilir. Hasta kötü seviyede anestezik risk taşıyorsa, ameliyattan vazgeçmek kesinlikle makuldur.
Kedideki Kulak Hematomu
Kedilerdeki durum köpeklerde olduğundan çok daha fazla karmaşıktır çünkü kedi kulağındaki kıkırdak iltihaplanmaya karşı daha hassastır ve yara izi daha ciddidir. Bu, tedavi edilmeyen hematomun kalıcı olarak daralan kulak kanalı oluşumuna ve uzun süreli kulak enfeksiyonu potansiyeline daha meyilli olmasına neden olur. Kedi kulağı kıkırdağı köpek kulak kıkırdağına göre daha fazla iyileşme deformasyonu eğilimi gösterir ve daha ince tüylü alanların daha fazla kıvrılması ve yumuşaması görülür. Bunun anlamı köpekle kıyaslandığında kedide kulağın kendiliğinden iyileşmesini beklemek için çok fazla şansınızın olmamasıdır. Kedide kanalın daralma eğilimi daha fazla olduğundan cerrahi müdahale özellikle önemlidir. Bununla birlikte, köpekle kıyaslandığında kedide gerçek kulak kapakçığının daha doğal estetik görünümünü elde etmek daha zordur. İşlevine odaklanmak daha önemlidir. Kulak kanalının şişme nedeniyle tamamen tıkandığına dikkat edin. İyileşmesi beklenirse, kanal kolayca yara iziyle kapanabilir, enfeksiyonla tıkanabilir. Köpeklerde olduğu gibi, kedilerdeki hematom genellikle kulak enfeksiyonu ve ardından gelen kafa sallamasıyla meydana gelir. (Kedilerde çoğu kulak enfeksiyonu kulak maytlarından kaynaklanır ancak birçok istisnası vardır). Kulağı çizilmelere karşı korumak için Elizabethan başlık gibi ameliyat sonrası genellikle bandajlama kullanılmaktadır. Yaklaşık 3 haftalık iyileşme süresi boyunca kedinin kapalı tutulması gerekecektir.